راه کارهایی برای پیشگیری از مسمومیت در کودکان

وی با بیان اینکه مسمومیت در کودکان یکی از شایع‌ترین علل مراجعه به اورژانس‌هاست و در بسیاری موارد، با رعایت اصول ساده ایمنی در منزل قابل پیشگیری است. افزود: کودکان به دلیل ویژگی‌های رشدی و رفتاری خاص خود، گروهی بسیار آسیب‌پذیر در برابر مسمومیت‌ها محسوب می‌شوند. کنجکاوی طبیعی، تمایل به کشف محیط با دهان و ناتوانی در تشخیص مواد خطرناک از خوراکی‌ها، از مهم‌ترین دلایل در معرض خطر بودن آن‌هاست.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی اضافه کرد: سیستم متابولیسمی بدن کودکان با بزرگسالان متفاوت است و حتی مقدار کمی از دارو یا ماده شیمیایی می‌تواند اثرات شدید و گاه مرگبار در بدن آنان ایجاد کند.

ضرورت ایمن‌سازی محیط خانه

این عضو هیات علمی با تأکید بر اینکه محیط خانه باید از نظر وجود مواد سمی، داروها و مواد شیمیایی ایمن‌سازی شود، گفت: داروها، شوینده‌ها، سموم و مواد آرایشی باید در کابینت‌های قفل‌دار و دور از دسترس کودکان نگهداری شوند.

یزدیان ادامه داد: والدین هرگز نباید مواد شیمیایی را در ظروف خوراکی مانند بطری نوشابه یا آب معدنی بریزند، چرا که این کار یکی از دلایل شایع بروز مسمومیت در کودکان است. پس از استفاده از هر نوع ماده شوینده یا دارو، باید در آن بلافاصله بسته شود و هرگونه ماده خطرناک در محیط خارج از منزل و در ظروف اصلی نگهداری شود.

مراقبت در مصرف دارو

وی با بیان اینکه دارو یکی از مهم‌ترین عوامل بروز مسمومیت در کودکان است. عنوان کرد: والدین باید دارو را صرفاً طبق تجویز پزشک و در دوز مناسب برای کودک استفاده کنند. برخی والدین برای تشویق کودک به مصرف دارو، آن را مانند «آبنبات» توصیف می‌کنند، در حالی که این کار خطرناک است و می‌تواند منجر به مصرف خودسرانه توسط کودک شود.

به گفته این عضو هیات علمی، باقی‌مانده داروها نباید در دسترس کودکان قرار گیرد و مصرف دارو در منزل باید تحت نظارت دقیق انجام شود، به‌ویژه در خانواده‌هایی که سالمندان نیز حضور دارند.

آموزش و آگاهی‌دهی به کودکان

یزدیان با اشاره به اینکه آموزش کودکان از سنین پایین درباره مفاهیم «خطر»، «سم»، و «نباید بخورم» نقش مؤثری در پیشگیری دارد. تأکید کرد: والدین می‌توانند از طریق بازی، داستان یا نمایش تصویری، به کودک بیاموزند که هر مایع یا قرصی خوردنی نیست و تنها مواد غذایی مجاز را باید مصرف کند.

وی ادامه داد: توضیح ساده درباره علائم هشدار روی بسته‌ها مانند علامت جمجمه، و تکرار پیام‌های ایمنی در محیط خانه، باعث می‌شود کودک در آینده رفتار محتاطانه‌تری داشته باشد.

مسمومیت‌های شایع در کودکان

این متخصص کودکان درباره انواع مسمومیت‌های شایع در کودکان گفت: مسمومیت دارویی، مسمومیت با مواد شوینده، مسمومیت غذایی، مسمومیت با مواد نفتی، مسمومیت با مواد مخدر و تماس با سموم یا حشرات از شایع‌ترین موارد هستند.

یزدیان افزود: در مسمومیت دارویی، علائمی مانند تهوع، خواب‌آلودگی، استفراغ و تشنج دیده می‌شود. در مسمومیت با مواد شوینده، کودک ممکن است دچار سوزش دهان، سرفه، یا دشواری تنفس شود، مسمومیت غذایی معمولاً با دل‌درد، تب و اسهال همراه است و در مسمومیت با مواد نفتی یا بنزین، استنشاق یا بلع مقدار اندک نیز می‌تواند باعث اختلال تنفسی شود. در هیچ‌یک از این موارد، والدین نباید کودک را به استفراغ وادار کنند، مگر با دستور مستقیم پزشک.

این متخصص کودکان خاطر نشان کرد: علائمی مانند استفراغ مکرر یا خونی، تغییر در سطح هوشیاری، کبودی لب‌ها، تشنج، و بوی غیرعادی از دهان باید جدی گرفته شود و در این شرایط تماس فوری با اورژانس (۱۱۵) ضروری است.