عاقبت "یارانه تولید"

 

صالحی نیا گفت که این تسهیلات در قالب سرمایه در گردش اعطا خواهد شد و پیش بینی می‌شود تا پایان سال جاری، کار تخصیص اعتبار به متقاضیان با تائید وزارت صنعت، معدن و تجارت عملیاتی شود.

 

صنایع رقابت پذیر و آنان که می توانند در خروج از رکود موثرتر باشند در اولویت دریافت یارانه ای قرار گرفته بودند. اما وزیر صنعت اخیرا خبر از لغو پرداخت یارانه به بخش های صنعتی را داد و اعلام کرد که با وجود تصویب در دولت هنوز منابع لازم تأمین نشده است.

 

برعکس حرف وزیر اما سخنگوی دولت اعلام کرد که یارانه تولید به صورت 100 درصدی لغو نشده و حتی همین الان هم موجود است. نوبخت اما متذکر شده که حال دادن یارانه به بخش های تولیدی شرط و شروط دارد و دیگر به صورت مستقیم در اختیار واحدهای تولیدی قرار نمی گیرد بلکه در بخش‌هاي مشخص از سوي وزارتخانه‌هاي مربوطه بناست تقسيم انجام شود. به گفته نوبخت دولت برنامه دارد كه يارانه ۵۷۲۷ ميليارد توماني را به توليد بپردازد. 

 

علی محمد احمدی  گفت: «بحث تولید برای دولت ها در کنار بحث سلامت همیشه در برنامه ها دارای اهمیت بوده است. به همین دلیل هم قرار بود از ابتدا در کنار 4800 میلیارد تومان اختصاص داده شده به بحث سلامت و درمان، 10 هزار میلیارد تومان هم برای کمک به صنعت و واحدهای تولیدی در نظر گرفته شود. از همان ابتدا هم دولت به دیدگاه مشخصی درباره نحوه پخش این یارانه ها نرسیده بود. اینکه این منابع به عنوان سود تسهیلات و یا به صورت مستقیم و یا حتی به شکل سرمایه در گردش به واحدهای گوناگون اختصاص داده شود هنوز در حال بررسی بود. اما در هر شکل این نکته همیشه مطرح بود که در کنار تمام منابع باید حتما سهمی را هم برای واحدهای تولیدی در نظر گرفت.»

 

نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه در خصوص وضعیت یارانه تولید گفت: «همان طور که میبینیم دولت تا به امروز نتوانسته است از لحاظ درآمدی تمام منابع مورد نیاز را تامین کند. از طرفی تحقق پیدا نکردن کامل درآمدها و کاهش قیمت نفت و فشار آن بر بودجه و از طرف دیگر مخارج بالای طرح سلامت دولت باعث شده تا دولت نتواند برنامه دادن یارانه تولید را که پیش از این وعده آن را داده بود عملی کند. به همین دلیل آن را عقب انداخته است.»

 

وی با اشاره به اظهارات مقامات دولتی در این خصوص گفت: «همین اختلافاتی که در گفته های وزیر صنعت و سخنگوی دولت دیده می شود نشان می دهد که خود مقامات در داخل دولت هم هنوز نتوانسته اند به جمع بندی لازم در این باره برسند. پس از رسیدن به جمع بندی حال نحوه اجرایی کردن این سیاست به تصمیم دولت بستگی دارد. اینکه به چه صورت این منابع را  پخش می کند. به صورت کمک بلاعوض خواهد بود یا سود تسهیلات.»

 

احمدی در پاسخ به این سوال که آیا در نهایت این سیاست عملی خواهد شد یا نه گفت: «دولت گذشته هم بنا بود که به تولید، یارانه پرداخت کند اما همان طور که پیش از این همه دیده ایم همیشه این بخش تولید بوده است که یارانه و کمک رسانی به آن عقب افتاده است. اگر دقت کنیم میبینیم که تا به امروز سابقه نداشته که پرداخت یارانه های نقدی به مردم با تاخیر همراه باشد. زیرا مسئولان نگران بازتاب اجتماعی این اتفاق هستند. اما بحث تولید که می شود انگار دیگر عقب انداختن پرداخت ها ایرادی ندارد. در صورتی که اهمیت تولید در کشور بسیار بالاست و اگر این نگاه مسئولان ادامه پیدا کند نباید توقع این را داشته باشیم که در شرایط کنونی تغییری در واحدهای تولیدی ایجاد شود.»

 

از سوی دیگر جمشید پژویان استاد دانشگاه و اقتصاددان معتقد است که پرداخت یارانه به بخش تولید اقدام اشتباهی است و کمکی به این بخش نخواهد کرد. به گفته وی مشکلاتی که بخش صنعت و تولید کشور با آن درگیر هستند شامل ناکارآمدی و بهره‌وری پایین نیروی کار است.

 

این اقتصاددان معتقد است که مشکلات بخش تولید با دادن یارانه رفع نخواهد شد و اینکه بخواهیم پول نقد را در اختیار تولیدکنندگان قرار دهیم که به همان ناکارآمدی خود ادامه دهند و تلاشی در راستای تغییر تکنولوژی، کاهش مصرف انرژی و افزایش بهره‌وری نیروی کار انجام ندهند، اقدامی بیهوده و بی‌فایده است.

 

به گفته پژویان این نوع کمک‌ها شبیه این می‌ماند که بخواهیم یک اتومبیل خاموش شده را به زور هل دادن به حرکت درآوریم. این درحالی است که موتور این اتومبیل باید به خوبی کار کند تا به حرکت درآید و به مسیرش ادامه دهد.

 

با این حال اختلاف های موجود در میان سخنان مقامات، نوعی بلاتکلیفی را برای واحدهای تولیدی به همراه آورده است. هرچند که با انتشار خبر مربوط به لغو این یارانه برخی از تولیدکنندگان اعلام کردند که پیش از این هم امیدی به اجرا شدن این طرح نداشتند و حمایت های تسهیلاتی را به دریافت یارانه ترجیح می دهند.