مشاغل خانگی در گیر و دار گرفتن تسهیلات/ کمبود منابع بانکی همچنان سد راه ایجاد کسب و کارهای خرد

البته وام مشاغل خانگی که قرار بود موتور تولید در کشور را به حرکت درآورد و روی دیگر سکه اقتصاد را به خانواده های ایرانی نشان دهد اما امروز تا حدودی از حرکت ایستاده و تنها در خراسان جنوبی از 19 هزار و 965 مجوز صادر شده 12 هزار و 11 نفر موفق به دریافت تسهیلات مشاغل خانگی شده و هفت هزار و 954 نفر در نوبت اخذ تسهیلات مذکور هستند.

در شرايط کنوني اقتصاد جهاني و وضعیت اقتصادی کشور ایجاد کسب و کارهای خانگي می تواند در ايجاد اشتغال و درآمد خانواده ها موثر واقع شود که انجام اين نوع کسب و کار در منزل، مزاياي بسياري براي شاغلان دارد.

ايجاد توازن بين مسئوليت خانوادگي زنان و اشتغال آنان، حذف هزينه هاي مربوط به خريد، رهن و اجاره کارگاه و اياب و ذهاب، استفاده از نيروي کار ساير اعضاي خانواده، ايجاد زمينه هاي کار خانوادگي و امکان انتقال تجارب از طريق آموزش غيررسمي به شيوه استاد- شاگردي بين اعضاي خانواده از مزایای مشاغل خانگی می توان نام برد.

اما امروزه تعلل در پرداخت وام های خرد و کوچک به ویژه در مشاغل خانگی و البته هفت خان رستم عبور از دریافت مجوزها سبب شده تا متقاضیان مشاغل خانگی در تردد ایجاد و یا انصراف از دریافت وام بمانند و گاها از اشتغال با مجوز و دریافت وام هایی البته نه چندان زیاد منصرف شوند.

شاید مردم این بار نیز باید شاهد زمینگیر شدن وام ها و دست رد بانک ها در زمینه وام های خرد باشند.

هفت خان برای گرفتن مجوز،هفت خان برای دریافت وام!

 یکی از متقاضیان ایجاد کسب و کار خانگی به خبرنگار مهر گفت: سال گذشته به فکر ایجاد کاری شدم که با توجه به سر رشته داشتن در امر خیاطی چند ماهی برای دوره های تکمیلی شرکت کردم و گواهینامه گرفتم.

فاطمه احسانی افزود: بعد از گرفتن گواهینامه برای کسب مجوز به دنبال راه های اداری رفتم که البته با سخنان مسئولان امر از گرفتن مجوز منصرف شدم.

وی بیان کرد: برای گرفتن مجوز و وام مشاغل خانگی به من گفتند باید ابتدا در سایت ثبت نام کرده و پرونده تشکیل دهم، بعد از تایید فنی حرفه ای به اداره کار فرستاده می شود و آنجا نیز باید مهر تایید بگیرد بعد از آن نیز به کارگروه اشتغال رفته و برای اعطای وام تصمیم گیری و در صورت تایید به یکی از بانک های عامل درخواست ارسال می شود که اگر خوش بینانه بنگریم چند ماهی طول می کشد و دوباره انتظارها برای دریافت وام از بانک آغاز می شود.

احسانی گفت: مسئول مربوطه با تاکید بر اینکه گرفتن وام به آسانی نیست گفت " در حال حاضر اعطای وام نداریم وتنها ثبت نام انجام می شود و متقاضیان سال گذشته در اولویت دریافت وام هستند".

گرفتن وام چند میلیونی سختر از وام های میلیاردی!

هرچند توسعه کسب‌ و کارهای کوچک به دلیل ساختار ساده، زودبازدهی و نیاز اندک به سرمایه در بازار کار و کاهش نرخ بیکاری موثر است اما نبود زیرساخت‌های مناسب، سیاست‌های حمایتی و نظارتی و همچنین اعتبار لازم همچنان مهمترین عامل سردرگمی در اجرای طرح مشاغل خانگی است.

سمانه رنجبر یکی دیگر از همشهریان بیرجندی نیز گفت:‌مدت ها است برای دریافت یک وام اشتغال منتظر هستم اما هنوز موفق به دریافت نشده ام.

وی بیان کرد: در حال حاضر که از گرفتن وام اشتغال ناامید شده ام به سراغ چندین بانک برای گرفتن یک وام سه تا چهار میلیونی رفته ام اما متاسفانه گرفتن یک وام کوچک از گرفتن وام های میلیاردی سخت تر است و همه به داشتن سپرده و گذشته چند ماه دیگر موکولم کرده اند.

پیش بینی اشتغال در سالجاری 8 هزار نفر است

معاون اشتغال اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان جنوبی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سوال که سهم استان در اشتغال چند درصد است، گفت:‌ امسال مانند سنوات قبل تعهدي براي اشتغال استان از طرف وزارت متبوع تعيين نشده است.

فاطمی با بیان اینکه اشتغال استان در سال جاري براساس سياست ها و اهداف پيش بيني شده در سند توسعه اشتغال و سرمايه گذاري استان بايد پيگيري شود، افزود: دستگاه هاي اجرايي موظفند اشتغال ايجاد شده را بر اساس اهداف سند توسعه اشتغال و سرمايه گذاري استان ثبت کنند.

وی افزود: پيش بيني اشتغال ايجاد شده استان براساس اهداف سند در سال جاري حدود هشت هزار نفر است.

فاطمی نرخ بیکاری استان را براساس نتايج طرح آمارگيري نيروي كار در سال گذشته معادل 8 درصد دانست و افزود: براساس نتايج سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال 1390 تعداد جمعيت بيكار استان حدود 18 هزار نفر بوده است.

وی تصریح کرد:‌ از نظر شاخص هاي نرخ بيكاري و اشتغال در سنوات گذشته استان خراسان جنوبي جزء استان هاي داراي نرخ بيكاري پايين بوده است.

82 درصد طرح های مشاغل خانگی خراسان جنوبی در دست بانوان است

فاطمی ادامه داد:‌ براساس آيين نامه ها و مقررات مربوطه دستگاه هاي اجرايي بايد آمار اشتغال واقعي ايجاد شده را در سامانه رصد ثبت و مسئوليت صحت و سقم داده ها بر عهده دستگاه هاي اجرايي است.

وی با بیان اینکه از ابتدای ایجاد طرح مشاغل خانگی تا کنون 19 هزار و 965 مجوز مشاغل خانگی صادر شده است، بیان کرد: 16 هزار و 591 نفر معادل 82.74 مشاغل خانگی را زنان و سه هزار و 446 نفر معادل 17.26 را آقایان تشکیل داده اند.

فاطمی ادامه داد: از 19 هزار و 965 مجوز صادر شده 12 هزار و 11 نفر موفق به دریافت تسهیلات مشاغل خانگی شده و هفت هزار و 954 نفر در نوبت اخذ تسهیلات مذکور هستند.

عدم ابلاغ کامل اعتبارات مشاغل خانگی عامل تعلل بانک ها در پرداخت وام

معاون اشتغال اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان جنوبی نیز عدم ابلاغ کامل اعتبارات مشاغل خانگی به بانک های عامل، كمبود منابع قرض الحسنه بانك ها، بالابودن نسبت منابع به مصارف و نداشتن وثیقه مناسب برخي از متقاضيان را مشکل اصلی در عدم پرداخت وام ها دانست.

فاطمی دلیل اصلی عدم ارائه وام از سوی بانک ها را غالبا بدلیل کمبود منابع بانکی و عدم ابلاغ کامل اعتبارات مشاغل خانگی برشمرد و افزود: با توجه به متفاوت بودن رشته ها و تجهیزات و ابزار آنان میزان اعتبارات پرداختی متفاوت است که سقف پرداخت اعتبارات 50 میلیون ریال و متوسط مبلغ پرداختی براي مشاغل خانگي 30 میلیون ریال است.

وی بیان کرد:‌سال گذشته دو هزار و 521 نفر از دریافت کنندگان تسهیلات مشاغل خانگی تسهیلات مذکور را به مبلغ 71 میلیون و 664 هزار ریال دریافت کردند.

فاطمی با بیان اینکه تا کنون سهميه امسال مشاغل خانگي به استان ابلاغ نشده است، افزود: باقيمانده سهميه سال گذشته در بانك هاي عامل قابل پرداخت است.

حمایت از مشاغل خرد سبب رونق اقتصادی است

به کارگیری سیاست‌های تشویقی و حمایتی از صنایع کوچک به خصوص تولیدات خانگی و بهره‌گیری از آخرین پدیده‌های فناوری، استفاده از شیوه‌های آموزشی جدید و آخرین یافته‌های آموزشی برای افزایش مهارت‌های فنی و تکنولوژیکی نیروهای فنی شاغل در منازل، اتخاذ راهکارها و راهبردهای توسعه صادرات تولیدات خانگی، سیاست‌های حمایت در بازاریابی، تامین نیاز‌های مالی و اعتباری از طریق تعدیل سیاست‌های پولی و مالی برای تامین نیازهای مالی و امثال آن در امر تولیدات خانگی و بازنگری در مورد سیاست‌های مالیاتی،  بازار‌شناسی و تبلیغات در سطح جهانی، توسعه همه جانبه توانمندی‌های فنی و تکنولوژیکی از طریق برنامه‌های اجرایی در سطح کلان کشور، تشویق و ترغیب کارآفرینان خانگی به استفاده از نوآوری و خلاقیت‌های تولید محصولات ویژه و منحصر به فرد و یا افزایش چشمگیر کیفیت تولیدات، محدودیت‌های بازرگانی، صادراتی و قوانین حقوقی از عوامل مهم و قابل توجه برای دستیابی به موفقیت و حمایت در اجرای طرح مشاغل خانگی به شمار می‌رود.

معاون اشتغال اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان جنوبی در پاسخ به اینکه آیا شاغلین مشاغل خانگی تحت حمایت بیمه ای قرار می گیرند، بیان کرد: طبق دستورالعمل اجرايي قانون ساماندهي مشاغل خانگي دارندگان مجوز مي توانند نزد صندوق تأمين اجتماعي بيمه و از مزاياي آن برخوردار شوند.

فاطمی در خصوص حمایت های انجام شده از شاغلین خانگی به ویژه در زمینه عرضه و فروش محصولات آنها گفت: حمايت مالي از دارندگان مجوز انجام می شود و مكاتباتي با دستگاه هاي ذيربط در خصوص در اختيار گذاشتن مكان براي  عرضه محصولات آنان انجام شده و موضوع درحال پيگيري است.

وی از نظارت های قبل از پرداخت تسهیلات، حین پرداخت تسهیلات و پس از پرداخت تسهیلات توسط دستگاه اجرایی مربوطه و بانک عامل خبر داد و گفت: مشاغل خانگي با توجه به تجربه موفقي كه در دنيا داشته در صورت اجراي درست و صحيح آن و حمایت می تواند نقش مهمي  در توسعه کشور ایفا کند.

فاطمی اطلاع رساني و معرفي طرح مذكور از طريق رسانه ها، نظارت بر اجراي صحيح طرح قانون مشاغل خانگي، ساماندهي مشاغل خانگي به صورت پشتيبان را از راهكارهاي عملي برای ترویج مشاغل خانگی برشمرد.

موفقیت‌ها و تجربه دیگر کشورها در زمینه اجرای طرح مشاغل خانگی به خوبی مزایای این مشاغل در بهبود اقتصاد را نشان می دهد اما متاسفانه کم توجهی به این بخش سبب شده تا عمدتا این امور به صورت سنتی و بدون جهت‌گیری کلی در اقتصاد کشور رواج یابد.

بنابراین تأمین اعتبار از اساسی‌ترین نیاز هر طرح است که نباید فراموش شود تا بتوان با اجرای درست این گونه طرح‌ها همراه با نظام مدیریتی مشخص زمینه مناسبی برای ایجاد اشتغال در کشور فراهم کرد.