وقتی دستان استاندار برای بهبود شهرک‌‌های صنعتی بسته است/ از کاهش مالیات و نرخ تسهیلات بانکی خبری نیست!

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیرجندرسا به نقل از فارس، در اواسط سال 1382 به موجب مصوبه شورایعالی اداری از ادغام سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران تاسیس شد.

ارتقای جایگاه صنایع کوچک و ارزش افزوده و اشتغال صنعتی کشور، نوسازی صنایع کوچک به منظور رقابت‌پذیر کردن و رشد و بالندگی آنها و همچنین ایجاد و توسعه مجتمع‌ها و شهرک‌های صنعتی، تامین تاسیسات و خدمات ضروری مورد نیاز متقاضیان و سرمایه‌گذاری در مناطق مختلف کشور از اهداف کلیدی این سازمان محسوب می‌شود.

شهرک‌های صنعتی‌ خراسان جنوبی طی سال‌های گذشته فراز و نشیب‌های فراوانی را گذرانده است.

مسائل شهرک صنعتی البته در تمام کشور مشابه بوده و داستان شهرک‌های صنعتی در استان خراسان جنوبی نیز از این امر مستثنی نیست، در سال‌های گذشته با آغاز طرح بنگاه‌های زودبازده بسیاری از کارخانه‌ها با منابع مالی بانک‌ها تاسیس شد و روند احداث کارخانه‌ها سرعت چشمگیری گرفت، بانک‌ها برای پرداخت وام به طرح‌های زودبازده از هم پیشی گرفته و ملزم به ارائه بیلان کاری و اتمام منابع تخصیصی برای این طرح بودند.

خروج اعتبارات با سندسازی و فاکتورسازی

بنابراین در ابتدای امر کارخانه‌های بسیاری بدون کارشناسی دقیق و بدون در نظر گرفتن نیاز بازار به بهره‌برداری رسید، عده‌ای نیز در این میان با توجه به فرصت پیش آمده و عدم نظارت کافی، با سند و فاکتورسازی منابع بانکی که به منظور تولید در نظر گرفته شده بود را در زمین و خودرو و غیره سرمایه‌گذاری کردند و با خارج شدن پول‌های کلان از چرخه تولید، این پول‌ها به بازار دلالی وارد و سبب افزایش بی‌رویه قیمت‌ها و تورم شد.

قصه پر غصه شهرک صنعتی بیرجند

بر اساس آنچه خود صاحبان و فعالان صنایع می‌گویند طی سال‌های اخیر تسهیلات زیادی برای سرمایه‌گذاری در شهرک‌های صنعتی استان داده شد که البته بعد از مدتی سر از خارج استان درآورد و حتی در شهری مثل مشهد در امور دیگری خرج شد.

به گفته همین صاحبان صنایع، اکنون نیز دولت برنامه خاصی برای شهرک‌های صنعتی ندارد و هنوز هم تعدادی با عنوان سرمایه‌گذاری در شهرک‌های صنعتی یا سرمایه در گردش پول زیادی را از استان خارج می‌کنند، زیرا نظارتی وجود ندارد.

در این بین قصه پر غصه شهرک صنعتی بیرجند نیز خواندنی‌تر و البته دردآورتر است.

برخی صنعتگران می‌گویند: شاید اگر بخواهیم دلیل پیکر نحیف شهرک صنعتی بیرجند را خیلی خوشبینانه بدانیم، باید بی‌تجربگی کارشناسان و عدم نظارت دقیق دستگا‌ه‌های مرتبط را عامل وضعیت ‌اسف‌بار موجود بدانیم، در صورتی که عوامل دیگری هم هستند که گاهی مربوط به دست‌های دلالی و مافیایی می‌شوند.

در هر صورت آنها معتقدند چون نظارتی نبوده و نیست عده‌ای که غالب هم غیر بومی هستند، پول‌های خوبی به جیب زده و یا همچنان می‌زنند.

آنها معتقدند در پی تشدید تحریم‌ها نیز ورود ماشین‌آلات به کشور هم به شدت تحت کنترل درآمد و ایران از خرید ماشین‌آلات با کیفیت اروپایی محروم شد که نمونه بارز آن را ماشین‌‌‌‌آلات کارخانه سیمان باقران می‌دانند و البته ده‌ها مورد دیگر.

سیل واردات محصولات بی‌کیفیت و برند محصولات خارجی بر روی محصولات ایرانی

سیل واردات محصولات بی‌کیفیت چینی نیز عامل دیگر پیکر نحیف شهرک صنعتی بیرجند به مانند دیگر صنایع استان و کشور از دید صنعتگران است، آنها معتقدند با ورود کالاهای ارزان‌قیمت چینی، توان رقابت هم از تولیدکنندگان داخلی گرفته شد و پیکر نحیف تولید داخلی زیر بار واردات اجباری دولت شکست، برخی حتی مجبور شدند در برندها تغییرات غیرقانونی بدهند.

کاهش نیرو و در نهایت تعطیلی بی‌سر و صدای واحدهای صنعتی یکی پس از دیگری و البته در کنار آن بی‌تدبیری مسئولان به ناچار این پیکر نحیف را نحیف‌تر از گذشته کرده است.

مسئله حمایت از تولیدکننده نیز در دولت یازدهم هم در حد شعار باقی ماند و بر اساس آنچه صاحبان صنعت می‌گویند اگر دولت حمایت جدی نکند شاید سرنوشت روستاها سراغ شهرک‌ صنعتی بیرجند بیاید، یعنی این شهرک خالی از سکنه شود.!

نبود مدیران متخصص و حیف‌ و میل کردن منابع عظیم مالی

در کنار این موارد مهم‌ترین مسئله حیف‌ومیل کردن منابع عظیم مالی بوده که به خاطر نبود مدیران متخصص، توانمند و متعهد در راس صنایع استان و شهرستان بیرجند به بدترین شرایط ممکن انجام شده و سرمایه‌های زیادی هدر رفته است.

نکته قابل تامل در این صنعت آسیب جدی به واحدهای خردی بود که با آرزوهای زیاد آمده بودند و می‌خواستند با روند قانونی هم در اشتغال‌زایی سهم ایفا کنند و هم درآمدی داشته باشند که برخی در کنار بداخلاقی رقبای خود از گردونه خارج شدند و برخی هم امروز لنگان لنگان به حیات خود ادامه می‌دهند.

لزوم معافیت مالیاتی در شهرک صنعتی بیرجند

در کنار آنچه گفته شد، سیاست‌های مالیاتی و بیمه‌ای نیز ضربه بزرگی به صنایع بیرجند زد و در این سال‌ها بارها از سوی مسئولان اعلام شد که معافیت مالیاتی در شهرک صنعتی بیرجند برقرار می‌شود که هرگز محقق نشد و بیرجند در کنار قاین از این مزیت محروم ماند.

صنعتگران زیادی هم به خاطر عدم معافیت مالیاتی سرمایه‌های خود را راهی استان‌های دیگر کردند، از جمله خراسان رضوی که از نظر زیرساخت‌ها هم قابل توجیه اقتصادی برای سرمایه‌گذاران بود.

در این بین بروکراسی سنگین اداری البته با تناقض آشکار با شعار فرش قرمز مسئولان، فشار سازمان‌های مختلف مانند تامین اجتماعی و اداره کار هم مزید بر علت شد و تولید‌کنندگان را در پاره‌ای موارد ناامید کرد.

وجود ده‌ها سوله‌ بلااستفاده در شهرک صنعتی بیرجند تمام این ادعاهای صاحبان صنایع را تایید می‌کند و حکایت آنها مانند خانه‌های خالی از سکنه در روستاهاست که امروز به بحران جدی برای استان تبدیل شده‌اند.

البته در این بین طی سال‌ها و ماه‌های گذشته همواره مسئولان شعار حمایت از صنایع و سرمایه‌گذاری در استان را سر داده‌اند، اما بی‌نتیجه مانده است.

اعتراف استاندار به ورشکستگی صنایع استان

به عنوان نمونه استاندار خراسان جنوبی 20 اردیبهشت ماه امسال اعلام کرد ایجاد زمینه‌های لازم به منظور توسعه سرمایه‌گذاری و حمایت از سرمایه‌گذاران از مهمترین سیاست‌های کاری دولت در استان است.

وجه‌الله خدمتگزار همچنین 9 دی 93 در دیدار تجار و بازرگانان ولایت فراه افغانستان اعلام کرد: بعد از سفر دکتر روحانی به خراسان جنوبی توجه بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در بخش‌های معادن، صنایع تبدیلی، کشاورزی و گردشگری استان معطوف شده است و آماده استقبال از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی هستیم.

وی همچنین 24 دی 93 اعلام کرد: با کمال تاسف مشکلات سرمایه‌‌گذاران در استان هر روز بیشتر می‌شود و کارخانجات بیشتری به مرز ورشکستگی می‌رسند به طوریکه در شهرک صنعتی خراسان‌ جنوبی تنها چند کارخانه و تولیدکننده سرپا مانده‌ و مابقی در حال تعطیل، نیمه تعطیل و تمام تعطیل شده‌ و اکثر سوله‌ها به انبار تبدیل شده است.

عبادی: بسیاری از سرمایه‌گذاران و صاحبان سرمایه فراری و بدهکارند

نماینده مردم بیرجند، درمیان و خوسف در مجلس نیز شهریور 93 در شورای برنامه‌ریزی استان با اشاره به اینکه کارخانه‌ها، شهرک‌ها و نواحی صنعتی خراسان جنوبی وضعیت مناسبی ندارند، گفت: هم‌اکنون شاهد هستیم بسیاری از صنایع استان در حالت نیمه تعطیل بوده و بسیاری از سرمایه‌گذاران و صاحبان سرمایه فراری و بدهکارند.

حجت‌الاسلام سیدمحمدباقر عبادی اظهار کرد: این استان به لحاظ اقتصادی از استان‌های محروم کشور است که اگر مشوق برای سرمایه‌گذار وجود نداشته باشد، سرمایه‌گذار به این استان ورود پیدا نخواهد کرد.

وی با بیان اینکه معافیت مالیاتی برای مناطق محروم در نظر گرفته شده است، ادامه داد: دولت خراسان جنوبی را در این زمینه نیز ویژه‌تر ببیند.

نماینده مردم شهرستان‌های بیرجند، خوسف و درمیان در مجلس تصریح کرد: خراسان جنوبی به دلیل محرومیت و هم مرز بودن با افغانستان نیازمند توجه ویژه دولت در ارائه تسهیلات به بخش خصوصی است.

عبادی گفت: تسهیلات بانکی در خراسان جنوبی باید با نرخ سود پایین‌تر در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گیرد.

وی با بیان اینکه اصل 44 برای استان‌های برخوردار خوب است، ادامه داد: استان‌های محروم باید مورد توجه خاص دولت قرار گیرند زیرا تجربه نشان داده اصل 44 به زیان استان‌هایی از جمله خراسان جنوبی بوده است.

جرجانی: بسته حمایتی از صنایع نداریم

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان جنوبی نیز چندی پیش مهمترین چالش‌های فراروی توسعه شهرک‌های صنعتی استان را عدم تامین اعتبارات لازم، نبود بسته‌های حمایتی برای ارائه تسهیلات با نرخ سود پایین به متقاضیان سرمایه‌گذاری صنعتی، کمبود و یا نبود صنایع مادر در استان برشمرد.

عباس جرجانی گفت: ضعیف بودن زیرساخت‌های لازم به ویژه کمبود آب در استان، ضعیف بودن زیرساخت‌های حمل و نقل به ویژه صنعت ریلی و پایین بودن میزان تمایل بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در بخش صنعت از مهمترین چالش‌های پیش روی توسعه شهرک‌های صنعتی خراسان جنوبی به حساب می‌آید.

و سخن پایانی اینکه...

آنچنان که مشخص است حال دیگر مسئولان هم صدایشان از وضعیت شهرک‌های صنعتی درآمده است، پس چه خوب است با کنار زدن دید محدود و تنگ‌نظرانه، برداشتن بروکراسی‌های شدید به ویژه از سوی بانک‌ها و به‌کارگیری افراد متخصص و نظارت دقیق و حمایت کافی برای توسعه 20 شهرک و ناحیه صنعتی استان بکوشیم و ضمن ایجاد اشتغال در استان به رونق اقتصادی کمک کنیم.