خبرهای استانی
کدخبر: ۸۹۰۷۴
۳۰ خرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۵:۲۳
چاپ

مدیر کل منابع طبیعی خراسان‌جنوبی تاکید کرد

مدیریت پایدار برای جلوگیری از تشدید بیابان‌زایی

بیرجندرسا-مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با تأکید بر اهمیت حفظ داشته‌های طبیعی و جلوگیری از گسترش بیابان‌زایی،گفت: بیابان‌زایی مسئله‌ای تخصصی است که صرفاً به حوزه منابع طبیعی محدود نمی‌شود و نیازمند همکاری سه حوزه تخصصی مختلف است، لذا باید با نگاه ملی و پایدار نسبت به این موضوع وارد عمل شویم.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی"بیرجندرسا"،نصرآبادی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی  در نشست خبری با اصحاب رسانه ضمن تشریح آخرین وضعیت تشدید بیابان‌زایی در استان و با اشاره به روند رو به رشد بیابان‌زایی در سطح جهان، بر لزوم مدیریت علمی و پایدار منابع طبیعی در استان تأکید کرد و اظهار داشت:بیابان‌زایی نه تنها یک پدیده طبیعی بلکه تحت تأثیر عوامل متعددی همچون تغییرات اقلیمی، فعالیت‌های انسانی و تحولات علمی است که به‌طور گسترده در کشورهای مختلف جهان رخ می‌دهد، این روند به ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک مانند خراسان جنوبی اهمیت دوچندان پیدا می‌کند.

وی با اشاره به این‌که بیابان‌زایی صرفاً به معنای وجود مناطق بیابانی طبیعی نیست، تصریح کرد: در بسیاری از کشورها، تعاریف بیابان بسته به شرایط اکولوژیکی و اقلیمی متفاوت است، برای مثال، برخی مناطق که برای یک اکوسیستم مدیترانه‌ای بیابان محسوب می‌شوند، در خراسان جنوبی به‌عنوان مراتع ارزشمند شناخته می‌شوند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی روند بیابان‌زایی را تابعی از تغییرات اقلیمی و علمی دانست و افزود: این روند به هیچ کشور یا منطقه خاصی محدود نمی‌شود و تأثیرات آن به صورت جهانی احساس می‌شود.

نصرآبادی ادامه داد: یکی از عوامل مهم در تشدید بیابان‌زایی، فعالیت‌های صنعتی و توسعه نامتوازن در کشورهای پیشرفته است که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر شرایط اقلیمی و محیطی مناطق مختلف اثرگذار بوده است.
 
وی با اشاره به این‌که علی‌رغم وجود چالش‌های فراوان،خراسان‌جنوبی تلاش دارد با بهره‌گیری از روش‌های علمی و مدیریتی نوین، روند بیابان‌زایی را با اقداماتی شامل احیای مراتع، حفاظت از خاک و مدیریت بهینه آبخیزداری، کنترل و منابع طبیعی را حفظ کند،خاطرنشان کرد: مقابله با بیابان‌زایی نیازمند همکاری تمامی دستگاه‌ها و مشارکت مردم است و با توجه به شرایط اقلیمی خاص خراسان جنوبی، مدیریت جامع و هوشمند منابع طبیعی باید در اولویت برنامه‌های استانی قرار گیرد.
 
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با تأکید بر اهمیت حفظ داشته‌های طبیعی و جلوگیری از گسترش بیابان‌زایی،عنوان کرد: بیابان‌زایی مسئله‌ای تخصصی است که صرفاً به حوزه منابع طبیعی محدود نمی‌شود و نیازمند همکاری سه حوزه تخصصی مختلف است، لذا باید با نگاه ملی و پایدار نسبت به این موضوع وارد عمل شویم.
 
نصرآبادی اضافه کرد: از جمله چالش‌های جدی، ساخت و سازهای غیرکارشناسی، توسعه ناپایدار مسکن و گردشگری در مناطق حساس است که به دلیل آسیب به پوشش گیاهی، موجب تخریب شرایط زیستی و کاهش ماندگاری جمعیت در این مناطق می‌شود.

وی ادامه داد: نمونه این مسئله در استان‌های توسعه یافته‌تر مانند خوزستان یا برخی مناطق غرب کشور دیده شده که پس از چند سال، شرایط جمعیتی و زیست‌محیطی به مخاطره افتاده است.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی با بیان این‌که استمرار حضور جمعیت و حفظ محیط زیست پیش‌نیاز توسعه پایدار است،یادآور شد: هرگونه فعالیت معدنی یا ساخت جاده بدون در نظر گرفتن ملاحظات زیست‌محیطی، می‌تواند باعث تخریب منابع طبیعی شود.

نصرآبادی عنوان کرد: برداشت‌های غیرمجاز و جابجایی ماسه‌های بادی به عنوان یک پدیده طبیعی شکننده، نیازمند توجه ویژه است تا به عنوان فرصت دیده نشود بلکه تهدیدی جدی برای منطقه تلقی شود.

وی افزود: این‌که اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان رتبه اول تا سوم صدور پروانه اکتشاف و بهره‌برداری معادن را به خود اختصاص می‌دهد نشان از همکاری بین دستگاه‌ها و بخش معدن، با رعایت ضوابط قانونی و زیست‌محیطی دارد.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی افزود: به عنوان مثال، از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳، حدود ۷۰۰ هکتار از اراضی تحت تأثیر فعالیت‌های معدنی و پروژه‌های توسعه‌ای بوده که در سال ۱۴۰۳ تنها ۶۰ مورد در قالب ۶۰۰ هکتار زمین برای نصب پنل و نیروگاه‌های خورشیدی واگذار شده است، این روند نشان‌دهنده تلاش در حفظ منابع و همکاری در حوزه توسعه استان بوده اما نیازمند استمرار و همت بیشتر است.

نصرآبادی با تاکید بر این‌که نگاه ما باید نگاه توسعه پایدار باشد، نه مقطعی،گفت: نباید پروژه‌های مسکن یا سایر ساخت و سازها به صورت موقت و غیرپایدار اجرا شوند تا پس از ۱۰ سال با مشکلات عدیده‌ای مواجه شویم، حفظ داشته‌های ارزشمند استان، وظیفه‌ای است که نیازمند همکاری تمامی دستگاه‌ها، مردم و نهادهای متولی است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی در ادامه صحبت‌هایش تاکید کرد: گفتمان ما در استان باید مبتنی بر مسئولیت‌پذیری و توجه به آینده باشد تا خراسان جنوبی بتواند ضمن حفظ منابع طبیعی، زمینه‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی پایدار را فراهم آورد.
 
نصرآبادی به اهمیت افزایش گونه‌های گیاهی و تنوع زیستی در مقابله با بیابان‌زایی نیز اشاره‌ای داشت و افزود: افزایش گونه‌های گیاهی به ویژه گونه‌های مقاوم به خشکی، علاوه بر حفظ پوشش گیاهی، باعث پایداری بیشتر زیست‌بوم می‌شود و درآمدزایی برای دولت و جوامع محلی را نیز به همراه دارد.
 
وی ادامه داد: مدیریت منابع طبیعی باید به گونه‌ای انجام شود که منافع اقتصادی و حفظ محیط زیست همزمان تأمین شود، اطلاع‌رسانی و آموزش به جامعه بهره‌بردار، به ویژه دامداران، یکی از گام‌های اساسی در این مسیر است که می‌تواند مشارکت مردمی را در حفاظت از منابع طبیعی افزایش دهد.
 
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی ادامه داد: اقدامات احیایی نیز به صورت جدی دنبال می‌شود و با استفاده از روش‌های متنوع کشت و بازسازی پوشش گیاهی در مناطق بیابانی، تلاش شده است تا روند تخریب معکوس شود، در این راستا، طرح‌های کلان در سطح کشور در حال اجراست که استان خراسان جنوبی نیز سهم فعالی در آنها دارد.

نصرآبادی با اشاره به این مهم که سال گذشته طرح جهادی توسعه و احیای سه میلیون هکتار از اراضی بیابانی مصوب شد که استان ما این طرح را تنظیم کرده است،اذعان داشت: این طرح در ۱۸ استان با وضعیت بیابانی آغاز و اکنون در ۲۲ استان پیگیری می‌شود.

وی یادآور شد: اعتبارات مصوب برای این طرح بالغ بر ۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان تعیین شده و هدف آن احیای یک میلیون و ۱۰۰ هکتار از اراضی بیابانی در استان است.
 
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی ادامه داد: اعتبار این طرح از محل فروش اموال دیده شده و از زمان تخصیص اعتبار این طرح اجرا و به مدت سه سال با مشارکت دهیاری‌ها، بخشداری‌ها و فرمانداران برنامه‌ریزی و اجرا خواهد شد.
 
نصرآبادی افزود: طرح الگویی احیای عرصه‌های تخریب یافته با نگرش مدیریت جامع منابع طبیعی در شهرستان طبس به میزان ۱۰۰ هزار هکتار اجرا خواهد شد.وی به اهمیت موقعیت جغرافیایی شهر طبس اشاره کرد و گفت: این منطقه به دلیل قرار گرفتن در مسیر مواصلاتی دیگر استان‌ها به خصوص یزد و همچنین موقعیت خاص زیست‌محیطی خود، اهمیت ویژه‌ای دارد و تلاش‌ها برای حفظ و احیای آن در دستور کار قرار گرفته است.
 
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با بیان اهمیت اقتصادی کردن منابع طبیعی از طریق توسعه انرژی‌های نو و به‌ویژه انرژی خورشیدی در استان، تبیین کرد: طرح‌های گسترده‌ای در حوزه انرژی خورشیدی در حال اجرا است.

نصرآبادی ادامه داد: ضمن حمایت‌های مصوب، مدیریت جامع و همه‌جانبه‌ای براین پروژه‌ها صورت می‌گیرد، این طرح‌ها با هدف بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های طبیعی و محیطی استان طراحی شده‌اند.
 
وی متذکر شد:با توجه به وسعت زیاد مناطق بیابانی و شرایط اقلیمی خاص استان، پروژه‌های انرژی خورشیدی علاوه بر تأمین انرژی پاک، نقش مهمی در توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه ایفا می‌کنند.

نصرآبادی تصریح کرد: با توجه به وسعت زیاد مناطق بیابانی و شرایط اقلیمی خاص استان، پروژه‌های انرژی خورشیدی علاوه بر تأمین انرژی پاک، نقش مهمی در توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه ایفا می‌کنند، سال گذشته طرح‌هایی در این زمینه مصوب شد و امسال مطالعات عملیاتی آنها آغاز شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی ادامه داد: یکی از طرح‌های مهم، اجرای الگویی جامع ۱۰۰ هزار هکتاری دهشور طبس است که با همکاری بین‌المللی و داخلی در حال پیشرفت است.

نصرآبادی ابراز کرد: این پروژه با اعتبار ۶۵ میلیارد تومان و با مدت اجرای سه سال در مسیر راه‌آهن و مناطق جنوب و جنوب غرب تا مشهد و یزد پیش می‌رود و شامل کاشت و مراقبت جنگل‌های مصنوعی و طبیعی و تله رسوب‌گیری است.

وی همچنین با اشاره به همکاری‌های بین‌المللی،تبیین کرد: در این خصوص، تفاهم‌نامه‌ای سه ساله با کشور چین امضا شده که اجرای پروژه‌های الگویی در یکی از شهرستان‌های کویری استان اجرا خواهد شد.

مدیرکل منابع طبیعی و ابخیزداری خراسان‌جنوبی عنوان کرد: این طرح‌ها، ضمن بهره‌گیری از تجربیات موفق بین‌المللی، مشارکت جوامع محلی را نیز در پی دارند و به عنوان نمونه‌های موفق توسعه پایدار معرفی شده‌اند.

نصرآبادی ادامه داد: از نظر سیاست‌های کشوری نیز تلاش می‌شود این پروژه‌ها به عنوان فرصت‌هایی برای رفع چالش‌های زیست‌محیطی و توسعه پایدار شناخته شوند، به عنوان مثال، افزایش بهره‌وری قنوات و استفاده از فناوری‌های پیشرفته در مدیریت منابع آب، از دستاوردهای مهم استان است.

وی با یادآوری پیشینه اجرای پروژه ترسیب کربن و فناوری‌های خورشیدی در خراسان‌جنوبی بیان کرد: خراسان جنوبی از دهه ۸۰ با اجرای پروژه‌های نوآورانه‌ای مانند آبگرمکن خورشیدی، آب‌تصفیه‌کن ‌خورشیدی و غذاپز خورشیدی، در زمینه انرژی‌های پاک پیشتاز بوده است.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی ادامه داد: نمونه‌های این فناوری‌ها همچنان در سطح خانوارها استفاده می‌شوند و به لحاظ تعداد و کیفیت رتبه اول پروژه‌های بین المللی را به خود اختصاص داده‌ایم و پروژه ترسیب کربن در سال ۲۰۱۷ به عنوان یکی از ۱۰ پروژه برتر بین‌المللی سازمان ملل معرفی شد.

 وی با بیان این‌که  خراسان جنوبی با مساحت بیش از ۱۵ میلیون هکتار، معادل حدود ۹ درصد مساحت ایران، در شرق کشور قرار دارد،اذعان داشت:این استان به دلیل قرارگیری بر کمربند خشک و نیمه خشک نیمکره شمالی، با شرایط اقلیمی سختی مواجه است که از جمله آن می‌توان به منابع آبی محدود، میزان نزولات جوی اندک، تبخیر شدید و پوشش گیاهی کم‌تراکم اشاره کرد.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی ادامه داد:طبق آمارهای رسمی، حدود ۹۶.۵ درصد از مساحت استان معادل ۱۴ میلیون و ۵۶۲ هزار هکتار را عرصه‌های طبیعی تشکیل می‌دهد که سهم قابل توجهی از آن به اراضی بیابانی و مراتع کم تراکم بیابانی اختصاص دارد.

نصرآبادی اضافه کرد:این شرایط باعث شده که ۳۶ درصد مجموع عرصه‌های طبیعی استان به اراضی بیابانی و ۵۰ درصد به مراتع کم تراکم تبدیل شود، به عبارتی بیش از ۸۶ درصد مساحت خراسان جنوبی تحت تأثیر بیابان‌زایی است و این استان به عنوان دومین استان بیابانی کشور شناخته می‌شود.وی ابراز کرد: از مجموع عرصه‌های بیابانی استان بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار اراضی فاقد پوشش گیاهی، بیش از یک میلیون و ۱۲۸ هزار هکتار کویرهای گسترده، بیش از ۳۰۲ هزار هکتار تپه‌های ماسه‌ای، اراضی شور و نمکزار با بیش از یک میلیون و ۲۱۸ هزار هکتار، جنگل‌های دست‌کاشت و بیشه‌زارها به وسعت نزدیک به یک میلیون هکتار و دق‌های رسی و پهنه‌های ماسه‌ای به مساحت‌های قابل توجه را شامل می‌شود.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی ادامه داد:این شرایط نشان می‌دهد که استان با تهدید جدی فرسایش خاک و تحلیل سریع منابع طبیعی رو به رو است که علاوه بر کاهش کیفیت زیست‌محیطی، معیشت و امنیت غذایی ساکنان را نیز به مخاطره می‌اندازد.

نصرآبادی افزود:متخصصان منابع طبیعی عوامل مختلفی را در گسترش بیابان‌زایی موثر می‌دانند، از جمله این عوامل می‌توان به تغییرات اقلیمی، خشکسالی‌های مکرر، چرای بی‌رویه دام‌ها، تبدیل مراتع به زمین‌های کشاورزی نامناسب، برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی، معدن‌کاوی‌های غیر اصولی، جاده‌سازی‌های پراکنده و توسعه غیرمنطقی سکونتگاه‌ها اشاره کرد، این عوامل در کنار ضعف پوشش گیاهی، به سرعت فرسایش خاک را تشدید و شرایط بیابانی را حادتر کرده است.

انتهای خبر/۱۴

پربیننده ترین ها