مردم ایران چقدر نان می خورند؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیرجندرسا به نقل از خبر,اطلاعات بانک مرکزی نشان می دهد طی سال های گذشته میزان مصرف در میان خانوارهای ایرانی کاهش یافته است. اوج کاهش مصرف مواد غذایی نیز بین سال های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ رخ داده است. در همین دوره زمانی به دلیل تعطیلی ۱۴ هزار واحد صنعتی کوچک و بیکاری حداقل ۱۱۲ هزار نفر، تعداد خانوارهای پایین تر از خط فقر نیز افزایش یافته است. در همین دوره زمانی میزان کسری بودجه خانوارها به رقم ۶۰۰ هزار تومان رسید. هرچند که این عدد در آخرین برآوردها به کمتر از ۳۰۰ هزار تومان رسیده است. با این حال بررسی ها نشان می دهد حداقل تا پایان سال ۱۳۹۲ میزان مصرف مواد غذایی در میان خانوارها کاهش یافته بود.

طی بیست سال گذشته میزان مصرف گوشت قرمز در میان خانوارهای ایرانی ۵۸ درصد کم شده و به میزان ۴۰ درصد به مصرف گوشت پرندگان افزوده شده است. البته از سال ۱۳۸۹ میزان مصرف گوشت پرندگان نیز با کاهش قابل توجهی روبرو شد و به این ترتیب هر خانوار ایرانی سالیانه ۴۰ کیلوگرم از این نوع گوشت استفاده می کرده است. با این حال همچنان دو عنصر اساسی سبد غذایی خانوارهای ایرانی در انحصار برنج و نان باقی مانده است. گزارش های بانک مرکزی نشان می داد شاخص قیمت این گروه غذایی در قیاس با ماه قبل ۸ درصد رشد داشته است.

پیش از این اعلام شده بود قیمت متوسط برنج یک هزار تومان کاهش یافته است ولی آمارهای رسمی این جریان را تایید نمی کرد. براین اساس شاخص گروه عمده خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات در این ماه به رقم ۲۳۲.۳ رسید که نسبت به ماه قبل ۷/. درصد افزایش داشته است. شاخص گروه اصلی خوراکی ها در ماه مورد بررسی به عدد ۲۳۰.۱ رسید که نسبت به ماه قبل ۸/. درصد افزایش نشان می دهد. شاخص گروه اصلی خوراکی ها نسبت به ماه مشابه سال قبل ۷.۴ درصد افزایش نشان می دهد و نرخ تورم دوازده ماهه این گروه ۱۵.۶ درصد است.

شاخص گروه عمده خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات نسبت به ماه مشابه سال قبل ۷.۳ درصد افزایش نشان می دهد و درصد تغییرات این گروه در دوازده ماه منتهی به آبان ماه سال ۹۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۵.۵ درصد است که نسبت به همین اطلاع در مهرماه ۱۳۹۳ (۱۸.۱) کاهش یافته است.

هر خانوار ایرانی به طور متوسط سالیانه ۱۱۹ کیلوگرم برنج مصرف می کند. این رقم در قیاس با سال ۸۹ بیش از ۳۴ درصد کاهش را نشان می دهد. پیش از این میزان مصرف برنج خانوارهای ایرانی سالیانه ۱۵۹ کیلوگرم بوده است.

بیشترین متوسط مصرف برنج خانوارها به ابتدای دهه ۸۰ بازمی‌گردد که سرانه سالانه مصرفی برنج به ازای هر خانوار ۱۸۰ کیلوگرم بود و کمترین میزان سرانه به ازای هر خانوار به انتهای سال ۹۲ برمی‌گردد که برنج مصرفی خانوارها ۱۱۹ کیلوگرم شد. آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد میزان مصرف نان نیز در میان خانوارهای ایرانی به دلیل افزایش قیمت، کاهش یافته است. براین اساس طی ۴ سال گذشته ۱۲ درصد از مصرف نان مردم کاسته شده است. طی ۲۲ سال گذشته نیز میزان مصرف نان ۵۰ درصد کاهش داشته است.

بررسی ها نشان می‌دهد طی سال های گذشته میزان مصرف سرانه غذای خانوارهای ایرانی کاهش قابل توجهی داشته است. هر شهروند ایرانی در سال ۱۳۷۱ به میزان ۱۷۷ کیلوگرم، در سال ۱۳۷۶ به میزان ۱۷۲ کیلوگرم، در سال ۱۳۸۴ به میزان ۲۰۰ کیلوگرم و در سال ۱۳۹۲ به میزان ۱۷۷ کیلوگرم غذا (برنج، انواع گوشت، لبنیات، تخم‌مرغ، روغن نباتی و قندوشکر) مصرف کرده است. به عبارت دیگر طی هشت سال گذشته، حدود ۱۲ درصد از مصرف غذا بین ایرانیان کاسته شده است.

افزایش ۳۰ درصدی قیمت نان که از امروز اجرایی شده نگرانی های تازه ای را ایجاد کرده که بازهم از مصرف این ماده غذایی کاسته شود. در حال حاضر برآوردهای اقتصاددانانی مانند حسین راغفر نشان می دهد عدد خط فقر در تهران ماهیانه ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. متوسط بودجه ماهیانه خانوار نیز از سوی بانک مرکزی بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان اعلام شده است. براین اساس خط غیررسمی نیز در تهران و شهرهای بزرگ حداقل به میزان همین عدد است. در صورتی که فشار مالی برخانوارهای ایرانی افزایش یابد، میزان مصرف آنها نیز کاهش پیدا می کند. رشد قیمت نان این گمانه را تقویت کرده است.