عیدغدیر بهانه ای زیبا برای سر زدن به روستای سیدان

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیرجندرسابه نقل از خاورستان, به بهانه فرارسیدن عید سعید غدیر سری به روستای دار السیاده سیدّان از توابع بخش قهستان شهرستان درمیان زده تا با با مراسم و آداب و رسوم اهالی باصفای روستای سیدّان کمی آشنا شویم.

اهالی این روستا مانند دیگر مناطق این استان، بیشتر جشن های عروسی و شادیشان را در ایام شادی و مناسبت های اسلامی می گیرند که آداب و رسوم و گویش خاص خود را دارد که خواندنی می باشد.ابتدا به موضوع شاد ازدواج می پردازیم.

خواستگاری(گفتگو)؛ ابتدا مادر داماد به خانه عروس رفته و با مادرعروس صحبت های ابتدایی جهت پذیرش پسر به غلامی به میان می آورد که با توافق مادرعروس زمانی را برای خاستگاری با حضور بزرگتر های فامیل مشخص می کنند.

خانواده پسر همراه با بزرگان فامیل و با اجازه قبلی برای رفتن به خانه دختر آماده شده و به راه می افتند. داماد جلودار است و بقیه پشت سرش حرکت می کنند. همان شب میزان مهریه ( گوسفند، زمین، لحاف و تشک، ساعت، گوشواره،مس، چدن، قالی ، لباس و...) و زمان برگزاری جلسه عقد و عروسی مشخص می شود که گاهی فاصله زمانی عقد و عروسی فقط 24 ساعت می شود.

خرید؛ دو سه هفته قبل از عقد چند نفر از خانواده پسر و دختر برای خرید حلقه و دیگر لوازم عازم بازار می شوند.هر کدام از طرفین لوازم خریده شده مربوط به همسر آینده را به خانه پدری خود می برند. دختر لوازمی که به سلیقه پسر برایش خریده را با خود به منزل می برد و پسر نیز به همین صورت.

کفش بَروو؛  یک هفته قبل از مراسم عقد بندان خانواده پسر لوازم خریده شده همراه با شیرینی و قند و روغن و برنج و حتی یک پارچ پر از آب (جهت روشنایی )و یک گلدان گل طبیعی( به عنوان نشاط و شادابی و سرزندگی) و گاهی به جای گلدان درختی را به عروس هدیه می کنند... را روی 10 تا 15 مجمعه مسی کرده و در حالی روی مجمعه ها پوشیده شده؛ به اتفاق بزرگان و اعضائ خانواده به خانه عروس روانه می شوند.

دو تا سه روز بعد خانواده عروس نان می پزند و حدودآ 5 کیلو زنجبیلی تنوری که با خال های زعفرانی و آب سبزی تازه کوبیده شده تزئین شده برای خانواده داماد مهیا می کنند تا در یکی از شب ها به خانه پدر داماد ببرند. در این شب خاص هم این مجمعه های مسی بیکار نمی نشینند و همه خرید بازار و شیرینی ها بر رویشان جا خوش می کنند.

عقد بندان؛ این مراسم که اکثرا در ساعت 2 بعد از ظهر صورت می گیرد هم خالی از تشریفات خاص نیست. زیرا برای احترام گزاردن به بزرگان روستا یک مرد میانسال به همراه پسر مجرد از طرف خانواده داماد و یک زن میانسال به همراه یک دختر از طرف خانواده عروس به اصطلاح " وَخوو"(قاصد) می شوند تا مردم روستا را برای رفتن به جلسه دعوت کنند.

زنان بزرگ روستا با دعوت خاص جهت بریدن چادر بر سر عروس یک ساعت قبل از شروع جلسه به خانه عروس می روند و در همان زمان با سلام و صلوات و آرزوی خوشبختی  چادر سفید بخت دوخته می شود.

نکته جالب اینجاست که چادر فقط از میانه آن دوخته شده و قسمت پایین چادر بعد از اینکه عروس "بله" را گفت دوخته می شود.

در حالی که عاقد در حال خواندن خطبه است و عروس در دشت های خیال دیگر زنان به سراغ پیدا کردن "گل" و گرفتن "گلاب" می رود، "دختران مجرد" دو طرف پارچه سفید را می گیرند و "دختر مجرد" دیگری قند بر سر عروس می ساید و در همان حال زن سفید بختی سوزن و نخ سفیدی که در انتهایش گره ندارد را به حالت دوختن از روسری عروس رد می نماید. پس از گرفتن نشانی رضایت پدر و برادرها که شامل ساعت و یا تسبیح می شود و در نتیجه بله گفتن عروس، قند های ساییده شده را در ظرفی کرده و برای تبرک و برآورده شدن حاجات در جمع بانوان دور می دهند.

عروسی؛ درست مثل عقد بندان از طرف خانواده عروس و داماد عده ای وَخوو شده تا مردم در مراسم آنان که از بعد از ظهر شروع شده و تا شب ادامه دارد شرکت کنند.

عروس کشون؛ برخلاف بعضی رسم و رسوم غلط شهر که که متاسفانه به روستاها هم کشیده می شود، بردن عروس به خانه بخت با پای پیاده و با سلام و صلوات و حتی خواندن سوره یس معنویت خاصی به جشن می بخشد. بزرگان فامیل به صورت خاص داماد و عروس را به خانه جدیدشان همراهی می کنند و این در حالی است که داماد در جمع آقایان قدم بر می دارد و عروس که با چندین لباس و چادر به طور کامل پیچیده شده تا از چشم ها دور باشد به نحوی که حتی شاید قادر به دیدن جلوی پایش نیست و باهمراهی زنان به سمت خانه جدیدش روانه می شود.

پیشکش؛ دو تا سه خانه مانده به خانه مشترک، عروس توقف کرده و از پدر داماد پیشکشی طلب می کند. پدر داماد بنا بر استطاعت مالی اش سفر مشهد و یا کربلا به نوعروس هدیه می کند.

انار و یا سیب بخت گشا؛ پس از این که عروس قدم به خانه مشترک نهاد، بنا به فصل سال و یا سیب و یا نصف سر کله قندی را بر سر در خانه می زنند. هرمجردی که موفق به گرفتن آن شد بنا به اعتقاد مردم روستا بختش گشوده شده وداماد بعدی او خواهد بود.

لگد کردن پای چپ عروس با پای راست و توسط داماد هم نوعی رسم است که گاهی شیطنت عروس و جا خالی دادنش باعث خنده حضار می شود.

 ولیمه عروسی را همه به خاطر متبرک بودنش دوست دارند و پس از آن نوبت به مردان می شود تا با اجرای نمایش به هنر نمایی بپردازند و به اصطلاح" شُو" بازی کنند.